Od pierwszych dni życia niemowlę odbiera to, co możemy wrazić tonem i barwą głosu. To właśnie w pierwszych latach życia, mowa rozwija się bardzo intensywnie. Rodzice i środowisko, mają ogromny wpływ na jej rozwój.
Komunikaty powinny być ujęte w taki sposób, aby nasza pociecha mogła je zrozumieć. Nie oznacza to, że mamy seplenić, spieszczać wyrazy czy mówić do dziecka w osobie trzeciej – taka postawa daje dziecku nieprawidłowy wzorzec wymowy. Gdy zwracamy się do dziecka w trzeciej osobie, zazwyczaj ono samo o sobie też tak mówi np. ,,Jaś namalował samolot’’ a nie ,,Ja namalowałem samolot’’.
Spieszczając wyrazy utrudniamy dziecku budowę zasobu słownictwa i tworzymy nowy podwójny słownik, np. słysząc rozmowę osób dorosłych: ,,Zrobię na śniadanie rogalika z dżemem’’; komunikat do dziecka: ,,Zrobię na śniadanko rogaliczka z dżemikiem’’.
Dziecko zaczyna się gubić i trudniej jest mu przyswoić nowe słownictwo to prawie jak nauka nowego języka 😉 I wreszcie temat dotyczący naśladowania mowy dziecka, które ma błędną artykulację, lub po prostu jeszcze nie zakończyło fizjologicznego rozwoju mowy. W tym przypadku również nie schodzimy do poziomu artykulacyjnego dziecka, tylko mówimy poprawnie. Ułatwi to dziecku właściwe zapamiętanie słuchowego wzorca wyrazu i gdy już narządy artykulacyjne i funkcje słuchowe będą w pełni ukształtowane, pojawią się nieistniejące dotychczas głoski,
Aby stymulować mowę dziecka mów wolno i wyraźnie, formułuj proste zdania,utrzymując kontakt wzrokowy.
Podczas codziennych czynności nazywaj to, co robisz i jakimi rzeczami/przedmiotami, się posługujesz oraz opisuj ich funkcje. Cierpliwie czekaj na odpowiedz dziecka. Zachęcaj do komunikacji werbalnej, unikaj niewerbalnej. Nie zalewaj dziecka potokiem długich zdań. Daj dziecku możliwość wstawienia swojego komentarza czy zadania pytania.
Ogranicz dostęp do mediów do 20-30 minut dziennie. Nie ucz nowych umiejętności bezpośrednio po korzystaniu z komputera/tabletu/telefonu. Dziecko powinno przekierować swoją uwagę na inna aktywność, żeby mogło się wyciszyć.
Czytaj książki, recytuj wierszyki zmieniając intonację, żeby zachęcić do wysłuchania całego opowiadania tzn. mów raz ciszej, raz głośnie, szybciej i wolniej, zmieniaj barwę głosu, dziecko nie lubi monotonii!
Daj dziecku czas na samodzielną obsługę np. ubieranie butów, nie pospieszaj dziecka.
Samodzielne wykonywanie czynności samoobsługowych rozwija umiejętność planowania motorycznego – złożonej czynności wymagającej logicznego myślenia i planu co, po czym wykonać. Jest to niezbędna funkcja, która przekłada się na mowę. Jeżeli w dużej motoryce występują trudności z planowaniem ruchu, to trudno będzie wykonać sprecyzowane ruchy języka i poprawnie artykułować wyrazy. Aby mówić, mózg musi zaplanować odpowiednie ruchy języka i skoordynować to z oddechem.
Mowa dziecka rozwija się w indywidualnym tempie. Pamiętaj o tym, że warto codziennie ją stymulować. Aby proces ten był owocny, należy trzymać się kilku powyższych zasad. Jeśli pomimo włożonego wysiłku, postępy dziecka są małe i pojawiają się w wolnym tempie, skonsultuj się z logopedą.
neurologopeda
Anna Dawidowicz-Wlosz
